Hinduizm Diğer Adıyla "Dharma".
Hinduizm yani Hinduların deyimiyle"Sanatana Dharma"(Ezeli-EbediDin/Şeriat) olarak adlandırılmaktadır.Başta Hindistan,Nepal ve Bangladeş'te yaygın olan bu dinin yaklaşık 1. milyar takipçisi bulunmaktadır.Belli bir kurucusu olmayan Hinduizm,Hindistan'ı işgale gelen Ariler ile yerli halkın inanç ve geleneklerinden ortaya çıkmıştır.Kendine özgü açık bir inanç sistemi olmayan bu dinin kökenleri MÖ.2000'li yıllara kadar gitmektedir.
Hinduizm ve Gelişim Dönemleri
Hinduizmi şekillendiren 3 ana dönem vardır.Bunlar:1-Klasik Dönem:M.Ö.2000-MS.1000 kapsayan dönemdir.Kutsal metinler ve kitaplarla oluşan dinin temel felsefesinin ve ahlakının oluştuğu dönemdir.
2-Ortaçağ Hinduizm Dönemi:MS.X-XVIII kapsayan dönemdir.Dinin İlahiyat/Felsefesinin geliştiği dönemdir.Yoga anlayışının iyice geliştiği dönemdir.
3-Modern Hinduizm Dönemi:XIX.yüzyıldan başlayıp günümüze kadar olan dönemdir.Mistik Hareket'in geliştiği dönemdir.Hinduizm en çok bu dönemde yayılmaya başlamıştır.
Kutsal Kitaplar
Hinduizmde kutsal kitaplar vahye dayanan ve vahye dayanmayan şeklinde sınıflandırılmıştır.
Kutsal kitap külliyatı;Şruti(Vahye dayanan);Vedalar,Brahmanalar,Aranyakalar ve Upanişadlar dan oluşmaktadır.Smriti(Vahye dayanmayanlar);Puranalar,Manu Kanunnamesiden oluşmaktadır.Kutsal metinlerin dili Sanskritçedir.
Hinduizm İnanç Esasları
Hinduizm'de her insan tanrıyı farklı şekillerde açıklamaktadır.Bazıları Tanrıyı kahredici bir kudret olarak görürken kimiside kutsal bir sevginin kaynağı olarak görmektedir.Yaratıcı,Tanrı ve Tanrıça heykelleri ile tasvir edilmiştir.Peygamberli dinlere karşı çıkılmıştır."Tanrılar Panteonu" yani Brahma(yaratıcı)-Vişnu(koruyucu)-Şiva(yok edici) üçlemesi öne çıkmaktadır.Bu inancın yanında tek tanrı anlayışı da vardır.Sadece tanrının tek bir tasviri olduğuna karşı çıkılmaktadır.
Hinduizmde kurtuluş inancı Samsara(Ruhgöçü) ve Karmadan oluşmaktadır.Samsara doğum-ölüm-yeniden doğuşu ifade etmektedir.Ölümden sonra ruh devamlı varolmaktadır.Ruh bedenden ayrıdır.Her insan yaptığı iyi ve kötü şeylere göre karma döngüsünde çeşitli şekillerde yer alır.Temel hedef Nirvana'ya ulaşmaktır.Semavi dinlerde var olan mesih inancı Hinduizmde de vardır.Hinduizmde gelmesi beklenen mesih Kalki olarak adlandırılmaktadır.Bu mesih,Hinduizmi yayacak ve dünyaya yeniden düzen kazandıracaktır.
Kutsal İnek İnancı
Hinduizmde önemli bir yer tutan "Kutsal İnek İnancı" İneğin verimliliğin ana unsuru olan toprağın sembolü sayılmasından kaynaklanmaktadır.İnekler bundan ötürü kutsal sayılmış ve dokunulmaz kabul edilmiştir.Hindistanda 250300 milyon civarı kutsal inek bulunmaktadır.
Kast Sistemi ve Yoga
Hinduizmde inanç sistemine bağlı olarak Hint toplumunda çeşitli sınıflar ortaya çıkmıştır.Kast sistemi;aynı işle meşgul olan,atadan miras kalan hakları,vazifeleri ve adetleri ifade etmektedir.1-Brahmanlar(Rahipler,Din adamları)2-Kşatriya(Hükümdar Sülalesi ve Savaşçılar)3-Vaisya(Tüccar,Esnaf,Çiftçi)4-Sudra(İşçiler).Kast dışı kalanlara "Dokunulmazlar" denmekedir.
Yoga:Sosyal bir olgu olan Yoga,Sanskritçe "bağlamak,Birleştirmek " anlamına gelmektedir,Yoga yapana "Yogi" denmektedir.Yoğa zihni ve bedeni eritmek için yapılmaktadır.
Hinduizmde Mabet ve İbadet Uygulamaları
Hinduizmde ibadet,inandırıcı ve tutarlı sözler vasıtasıyla haberleşme demektir.Bu haberleşme büyülü sözler söyleme,dilekte bulunma,yakarma,övgü,ve tapınma şeklindedir. Hinduizmde cemaatle ibadet yoktur.İbadet ferdi bir uygulamadır ve her yerde yapılabilmektedir.Buna rağmen mabet uygulaması da vardır.Mabetlerdeki ibadetler evdekilerin biraz daha gelişmiş şeklidir ve rahipler tarafından yapılmaktadır.İbadetler kutsal metin okuma ve ilahiler söylemek şeklinde gerçekleşmektedir.ibadetler sabah,öğle,akşam şeklinde yapılmaktadır.Bu ibadetlerde amaç"Hakikat Bilgisi'ni"edinmek ve Tanrıya ibadet etmeketir.İbadetler bölgeye ve mezhebe göre değişiklik göstermektedir.Ama ortak bir ibadet sembolü olan"Om" kavramı vardır.Bu kavram"besmele"gibi bir anlam ifade etmektedir.Yemeklerden ,iş yapmadan ve ibadetlerden önce söylenmektedir.ayrıca yıllık Şenlikler yapılmaktadır.
Şenliklerde putlar ırmaklara götürülüp yıkanmaktadır.Hindular birçok dini bayrama sahiptir.En önemlileri Saravasti,Dokuz Gece Bayramı ve en popüler olanı ise Holi Bayramıdır.
Diğer Dini Uygulamalar
1-Çocuk ve anneye doğumun altıncı veya on ikinci günü doğumdan kaynaklanan kirlenmeyi gidermek amacıyla tören yapılır.Doğumun altıncı vaya on ikinci günü çocuğa isim verme töreni yapılır.Bu törenlerden sonra anneye uygulanan bazı kısıtlamalar ortadan kalkıyor.
2-Upanayana:Erkek çocukların dine giriş töreni.Bu törende çocuğa boynundan hiç çıkarmayacağı asalet ipi verilir ve Gayatri duası yapılır.
3-Evlilik törenleri yaklaşık bir hafta sürmektedir.
4-Cenaze törenlerinde cenaze genelde odun ateşi ile yakılmaktadır.Amaç ruhun bedenden kolay ayrılması ve ruhun çevredekilere zarar vermesini engellemektir.Ölen kişinin yakılmasından sonra,ruhun yeni bir bedene girmesini kolaylaştırmak için tatlı ikram edilmektedir.
5-Günahlardan kurtulmak için kutsal nehirlerde yıkanılır.Kefaret ile ilgilidekutsal ineklere çobanlık yapma ve inek idrarı ile yıkanma gibi dini uygulamalar vardır.
6-Hac uygulaması vardır.
7-Hinduizm'de Şivacılık,Vişnuculuk ve Şaktıcılık olmak üzere 3 mezhep bulunmaktadır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder