Ölü Kulelerine Sahip Din"Zerdüştilik"
Bu din,Kuran'da"Mecus",İslami kaynaklarda"Zerdüşilik,Batılı kaynaklarda "Zoroastrisme" bazı kaynaklarda da "Mazdeizm" olarak geçmektedir.Kurucusu Zerdüşt tür.Tek Tanrılı yapıda olan bir dindir.Zerdüştiler günümüzde Hindistan,Pakistan,ABD,İngiltere,Kanada yaşamaktadır.Zerdüşt(Zoroaster)kelimesinin Yunanca karşılığıdır.Manası"Güzel develere sahip olan "demektir.Halk dilinde ise Zerdüşt,"yaşayan yıldız" demektir.Ayrıca bu dini benimseyen Parsiler vardır.Parsiler Hindistan'da yaşayan Zerdüşt bir halktır.
Zerdüştilikte İnanç Esasları
Bu dinin temeli;Zerdüşt Öğretisinin temeli olan Ahura Mazdah'a(Tanrı) ibadeti,feriştehlere(meleklere)hürmete,kötü güçlere laneti ve iyilikte yarışı esas almıştır.Ahura Mazdah(her şeyi bilen rab)'a ibadet telkin edilmiştir.Zerdüşt'in tebliğ ettiği din,alemde "iyilik(Spenta Mainyu) ve kötülük(Angra Mainyu)" diye iki asli ruhun olduğunu ve bunların birbiri ile mücadele ettiğini söylemektedir.
Melek ve Peygamberlik İnancı
Zerdüştilikte Ahura Mazdah'ın yanında "altı baş melek"bulunmaktadır.Ameşa Spenta denilen bu melekler;İyi Akıl,Adalet,İlahi İrada Ülkesi,Tevazu,Mükemmeliyet ve Ölümsüzlüktür.Bunlar aynı zamanda Tanrının sıfatları ve özellikleridir.Tanrının elçilik hizmetini yapan meleklerse "Vohu Manah"ile"Saroşa"dır.Zerdüştiler;Zerdüşt'bir peygaber olduğuna ve soyunun "ilk insan"'a dayandığına inanmaktadırlar.Zerdüş'ten sonra üç peygamber daha geleceğine ve üçüncü peygamber döneminde"Son Mahkeme" kurulacağı ve böylece Ahura Mazdanın gelerek ve iyi amellere sahip olanlara iyi bir hayata kavuşacağını söylemektedirler.Tüm kötülükler yok edilecek ve ölüler diriltilecek , sonsuza kadar mutlu hayat hakim olacaktır.Bu dinde Mesih inancıda mevcuttur.
Dünya ve içindekiler ile birlikte kainat insana hazır olarak sunulmuştur.Dünya,aydınlık ve karanlığın,iyilik ve kötülüğün bir arada olduğu bir yerdir.Dünya hayatı değerli sayılmıştır.Hiçbir canlıya zarar vermeden dünya nimetlerinden faydalanılması gerektiği savunulmuştur.Evren 6 aşamada yaratılmıştır.Ateş zerdüştiler için kutsaldır.Ateş devamlı yanan"ilahi güçtür" ve insanları kötülüklerden korumaktadır.
Zerdüştilikte Ahlaki Yapı ve Kutsal Kitaplar
Bu dine göre;içerisinde hayvanların olduğu evde,dişilerin bulunduğu sürüde,otlak olan yerde mutluluk ve şans vardır.Bundan dolayı zerdüştiler tarım ve hayvancılıkla uğraşılmaktadır.Zerdüştiler üretimi arttırmak için zararlı bitki ve hayvanlar yok edilidirler..Kedi ve Köpek temiz ve zararsız sayılmakta ve öldürülmeleri günah sayılmaktadır.İntihar Tanrıya karşı saygısızlık olarak kabul edilmektedir.Kadın ve erkek birbirine eş olarak yaratıldığı söylenmektedir.İnsanlara karşı doğru ve dürüst olanın,fakirlere yardım edenin Ahura Mazda(Tanrı) tarafından korunduğuna inanılmaktadır.Kutsal kitaplara Gatha denmektdir.Gathalar'ın temel konusu Ahura Mazdadır.Dili Pehlevice olan Avesta ise,eski İran ve bugün Hindistan'da Yaşayan Parsilerin kutsal kitabıdır.
Mabet ve İbadet Uygulamaları
Ateş mabetleri,Tanrının sembolü olan Ateş'in korunması için inşa edilmiştir.Zerdüştilerde mabet 3 derecelidir.Küçük mabetler,en alt derecelidir.İkinci mabetler,on aileden fazla olan yerlerdeki mabetlerdir.Bunların dışında kutsal kabul edilen ve birinci derecede olan mabetler vardır.Mabetlerde ateş sürekli yanmaktadır.Ateşin devamlı yakılıp kutsanması ile dini ibadetlerin yerine getirilmesi için sürekli din görevlileri vardır.Zerdüstiler,her gün veya haftada en az bir gün mabetleri ziyaret etmelidir.Mabete girilirken ayakkabılar çıkarılır ve çıkışta da yüz mabede karşı gelecek şekilde çıkılır.
İbadet,günde 5 kez Mabette icra edilmektedir.Mabedin ortasında sadece din adamlarının girebildiği camlı ve kapalı bir bölme vardır.Bu bölmede sürekli ateş yanmaktadır.Mobed olarak adlandırılan din adamları sürekli beyaz giysiler giymektedirler.İbadet zamanı"Çan" çalmaktadır.İbadetlerde devamlı dua edilmekte ve bunlar günün belli bir saatinde tekrarlanmaktadır.Kemer dini bir sembol olarak kabul edilmekte ve ibadetlerde kullanılmaktadır.Caşan(acı,tatlı olayları anmak) törenleri yapılmaktadır.
Diğer Dini Uygulamaları
Dine kabul töreni;inancın ifade edildiği Dua ve Gömlek ile,kuşanış,Kutsal Kemer ile kuşanış duasının okunuşu,İnanış dualarının çocuk tarafından okunuşu ve Takdis duasının okunuşu olmak üzre 4 bölümden oluşmaktadır.Bir çocuğun 15 yaşına kadar bu töreni yapmaması ,cemaatten dışlanmasına ve günah işlemiş olmasına sebep olur.Zerdüştilikte tek eşli evlilik esastır ve boşanma mümkün değildir.Ancak bir kadının kocası öldüğünde dinen evlenebilmektedir.Zina yasaktır.
Cenaze Töreni,ölüye karşı saygının gösterilmesi ve ölüye en az zarar vererek gömülmesi esasına dayanmaktadır.Törende,Avesta'dan ilahiler,parçalar okunur.Sunu takdim edilir.Ölüler şehirden uzak"Dakhma"denilen"Ölü Kuleleri/Sessizlik Kulelerine bırakılmaktadır.Kuleler,4-5 metre yüksekliğinde,silindirik yapılıdır.Terasında çıplak ölüler sıra halinde yatırılır.Yırtıcı kuşların etleri gagalaması ve güneşin kemikleri kurutması sonucu bu kemikler,kulenin içinde depolanır.Böylece toprağın kirlenmesi önlenir.Hindistan'daki Parsi topluluklar bu geleneği hala devam ettirmektedirler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder