MASAİ KABİLESİ,AFRİKA

 Geleneklerine Bağlı Savaşçı Bir Topluluk"Masai Kabilesi"

Afrika'nın uçsuz bucaksız savanlarında kırmızı giysileriyle  göz kamaştıran,cesaretleri ile nam salan ve geleneklerine bağlılıkları ile modern dünyada kültürlerini devam ettirebilen Afrika'nın zıplayan insanları "Masai Kabilesi".Modern dünyada egzotik bir kültür olarak karşımıza çıkan Masailer aslan avlamaları,kadınlarının taktıkları rengarenk boncuklu takıları ve sığır kanı içme adetleri ile dikkatleri üzerine çeken bu ilginç kabileye ve özelliklerine yakından bakalım. 

                                Masai Kabilesinin Kökeni ve Yaşam Tarzı

Doğu Afrika'nın en büyük ve en eski kabilelerinden olan Masailer 17. yüzyılda Sudan bölgesinden   göç ederek  Kenya ve Tanzanya topraklarına yerleşmişlerdir.Masai Mara bölgesinde yarı göçebe bir hayat süren kabile yaklaşık 1 milyon nüfusa sahiptir.Nilo-Saharan dil ailesine dahil olan Maa dilini konuşurlar.Kabilede ayrıca İngilizce ve Swahili dili de konuşulaktadır.

Masai Kabilesini İlginç Kılan Özellikleri

Masai erkekleri,güçlü ve cesur savaşçılar olarak bilinirler.Genç erkekler,savaşçı(Morani) statüsüne ulaşabilmek için çeşitli ritüellerden geçerler.Geçmişte bir erkek cesaretini aslan avlayarak gösterirdi .Günümüzde bu gelenek pek de geçerli değil.Erkek çocukları  ergenlik döneminde  sünnet edilir ve bu ritüel sırasında acıya ne kadar dayanıklı oldukları gözlemlenir.Sünnet edilen gençler,belli bir süre topluluktan uzak bir bölgede birlikte yaşar ve avcılık,hayatta kalma gibi becerilerini geliştirirler.

Kabile üyeleri genellikle Manyatta  adı verilen,dallar,çamur, ve inek gübresinden yapılan bu kulübelerde yaşarlar.Bu kulübeler,kadınlar tarafından inşa edilirler.

Masailer tek tanrı inancına sahiptir.Engai adını verdikleri tanrıları çift doğası olan tek bir tanrıdır.Siyah Tanrıları yardımsever,Kırmızı Tanrıları ise cezalandırıcıdır.Bu din içinde var olan Laibon adındaki kişiler şamanistik tedavi,fal bakma ve savaşlarda başarı,bol yağış sağlama gibi görevleri vardır.

Ataerkil bir toplluluk olan Masailerde kadınlar,toplumun önemli bir parçasıdırlar.Genellikle ev işleri,çocuk bakımı ve inşası gibi görevleri vardır.Kadınlar geleneksel boncuk işlemeciliğinde oldukça ustadır. ve boyunlarına taktıkları kolyeler,sosyal statülerini ve evlilik durumunu gösterir.Kadınlar küçük yaşta evlendirilir ve çok eşlilik yaygındır.

Temel olarak hayvancılıkla geçinen kabilede Sığırlar toplumsal statünün bir göstergesi.Bir erkeğin zenginliği ne kadar sığıra sahip olduğuyla ölçülür.Beslenme alışkanlıkları  büyük ölçüde sığır yetiştiriciliğine dayanan Masailer de ,süt,et ve sığır kanı tüketilerek beslenirler.Özellkle süt ve kan karışımı, enerji verici bir içecek olarak kabul edilir.

Masai Kabilesinin en ünlü ritüellerinden biri "Adumu"  adı verilen sıçrama dansıdır.Erkekler sıçrayarak ne kadar yükseğe zıplayabildiklerini gösterirler.Bu dans güç ve çevikliğin simgelendiği bir ritüeldir.En yükseğe zıplayan erkek grubun en güçlüsü anlamına gelmektedir.

Masailer cenazelerini gömmek yerine doğaya bırakıyorlar.Toplumsal yaşantıyı sözlü yasaların belirlediği kabilede resmi bir cezalandırma sitemi bulunmuyor.Anlaşmazlıklar ise birbirine büyük baş hayvan hediye edilerek çözülüyor.

Kabiledeki en ilginç geleneklerden biri de tükürmek.Tükürmek Masai Kabilesi için pek çok iyi niyet dileği barındırıyor.Bu yüzden kabile üyeleri önemli ve gerekli  anlarda birbirlerine tükürmeleri son derece normal karşılanıyor.

BAKSI MÜZESİ-BAYBURT

 Bayburt Dağlarında Bir Sanat Mirası"Baksı     Müzesi"

Doğu Karadeniz'in çok fazla bilinmeyen ama bünyesinde birçok doğal,tarihi ve sanatsal yapılara ev sahipliği yapan Bayburt'un az bilinen modern yapısı"Baksı Müzesi".Şehrin yüksek tepelerinden biri olan Çoruh Vadisi'ne bakan bir tepenin üzerinde kurulu olan Baksı Müzesi,modern sanatla geleneksel kültürün buluştuğu sıra dışı bir müze.Bozkırın ortasında kurulu olan Baksı Müzesi sanat mekanı olmanın yanında aynı zamanda bir kültür ve yaşam merkezi.Avrupa Konseyi dahil yerli ve yabancı birçok kurum tarafından ödül alan,gelenek ve modernliğin buluştuğu bu  ilham verici müzeye daha yakından bakalım.

Baksı Müzesi'nin Doğuşu ve Bir Hayalin Gerçeğe Dönüşmesi

Baksı Müzesi,çağdaş sanat ve geleneksel sanatı  bir araya getirmek amacıyla Bayburt'a 45 kilometre uzaklıktaki  Baksı(Bayraktar) köyüne kurulmuştur.Bayburt doğumlu sanatçı ve akademisyen Profesör Hüsamettin Koçan tarafından kurulan müze 2010 yılında açılmıştır.2012 yılında ise müzenin önemli bir parçası olan 1000 metrekarelik Depo Müze bölümü açılmıştır.

          Baksı Müzesinin Geleneksel ve Modern Mimarisi

 40 dönümlük bir arazi üzerine kurulu olan Baksı Müzesi katmanlı bir mimariye sahiptir. Bölümleri arasında 1500 metrekarelik ana sergi salonu ve 1000  metre karelik müze koleksiyonunun sergilendiği iki ana alanı bulunuyor.Modern ve minimal özelliklere sahip kütüphanesi ile dikkat çeken müzenin çocuklar içinde  ilgi çekici bir müzesi bulunuyor.Ek olarak çeşitli konferans,sempozyum ve söyleşi gibi etkinliklerin düzenlendiği 150 kişilik bir konferans salonu bulunuyor. Atölyelerinde  ise çeşitli etkinlikler yapılıyor.

Müzenin ayrıca Bayburt'taki kültürel turizmi hareketlendirmek amacıyla 26 odalı bir konuk evi bulunuyor.

Yerli ve yabancı birçok kurumun tarafından birçok  ödül alan Baksı Müzesinin önemli ödülleri ise; Avrupa Konseyi Müze Ödülü,TÜYAP Sanatsever Kurum Ödülü,Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Ödülü,Altın Pusula Ödülü,Elle Stil Ödülleri Yılın Mekanı Özel Ödülü,Contemporary Ödülü.

                         Modern ve Geleneksel Sergi Alanları

Müzede modern ve geleneksel içerikli kendi koleksiyonuna ait eserlerin yanında,farklı sanatçılara ait geçici ve dönemsel  sergilerde yer alıyor.Depo Müze alanında sergilenen eserler günümüz çağdaş sanat eserleri ile taş baskılar,halk resim koleksiyonları,geleneksel taslar,çömlekler,seramikler,ehram ve kilim dokumaları gibi parçalar  sergileniyor.

Sahip olduğu tüm bu özellikleri ile Baksı Müzesi ,sanatçılar ve araştırmacılar için geleneksel sanatlarla çağdaş sanatları buluşturan özgün bir kültürel etkileşim merkezi yaratmayı ve kültürel belleğin sürdürülebilirliğine katkıda bulunmayı amaçlıyor.Müzenin diğer bir amacı ise; Bayburt'a sanat aracılığı ile yeni bir nefes vererek şehri ekonomik açıdan canlandırmak.