250 YILDIR AYAKTA KALAN YAPI"HARRAN KÜMBET EVLERİ".

                                      Harran Kümbet Evleri-Şanlıurfa.

Kültürel birçok hazineyi bünyesinde barındıran,ilgi çekici tarihi ve mimari birçok esere sahip olan Şanlıurfa'nın tarihi yapılarından biride "Harran Kümbet Evleri"dir.Bölgenin iklimine göre ihtiyaç ile mimari zekayı birleştiren ve görsel ile estetiği bir araya getiren,kartpostallık görüntüler sunan kümbet evleri yerli ve yabancı birçok kişinin ilgisini çekmektedir.

Geçmişin tarihi izlerini taşıyan ve dünyada sadece 3 ülke (Türkiye,Suriye,İtalya) de bulunan ve UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde bulunan  Harran Kümbet Evlerine ve özelliklerine yakından bakalım.

                                                   Evlerin Yapılış Hikayesi.

Evlerin yapılış hikayesi ve neden bu tarz bir mimari ile yapıldığına dair söylenen bir rivayete göre:dönemin kralı kendisinden izinsiz yerleşim yeri kurmayı yasakladığı için var olan evlerden yüksek vergi alınmasını emretmiş.Halk da buna çözüm olarak küçük kireç taşlarını harç koymadan üst üste yığıp  kümbet evleri oluşturmuşlardır.Böylelikle vergi memurları geldiğinde evlerini kolayca yıkıp,gittiklerinde tekrar yapıyorlarmış.

                                          İlkel Görüntüsüyle İlgi Çeken Evler.

Şanlıurfa'nın Harran ilçesinde bulunan ve tarihi geçmişi ve ilkel görünümü ile günümüz modern dünyasında dikkatleri çekmeyi başarabilmiş Harran Kümbet Evleri,tarihi Sit alanı içerinde koruma altına alınmıştır.250 yıllık geçmişe sahip evlerden 300 tanesi hala ayaktadır.

Bölgedeki ağaç ya da orman olmadığı için bu evler kerpiç malzemeden yapılmıştır.İklim şartlarına göre,yazın serin kışın sıcak tutan kümbet evlerin;harcında saman,pişmiş toprak ve yumurta akı kullanılan,gül yağı karıştırıldığı söylenen malzemelerle inşa edilmiştir.

Kümbet evler,kara ya da kareye yakın prizmatik bir temel üzerine bindirme tekniğinde tuğlalardan yapılmıştır.Mevsime göre konfor sağlayan evler aşağıdan yukarı doğru gittikçe daralmaktadır.Yüksekliği 5 metreye varan ve 30-40 tuğla dizisiyle örülerek inşa edilen evler,dışarıdan ve içeriden balçıkla sıvanması sayesinde hala ayakta kalabilmişlerdir.

İçeriden kemerle birbirine bağlanarak,geniş mekan elde edilen evlerde kubbelerin üzerinin açık bırakılmasıyla da aydınlatma ve içerideki dumanın dışarı çıkması sağlanmaktadır.

Her kümbetin bir odayı simgelediği konik evlerdeki kubbe sayısı hane halkının maddi durumunu  sergilemektedir.Evler burada yaşayan insanların yaşam tarzı hakkında bilgiler vermektedir.

 Yıkılmaması için çeşitli dönemlerde sıvaları yenilenen evler,ikili,üçlü,dörtlü ve beşerli gruplar halinde bulunmaktadır.Evlerle ilgili söylenen bir şey ise,kubbelerin 4 taş üstüne kurulu olduğu ve bu taşlardan biri çekildiği zaman evin üst kısmının tamamen yıkılldığıdır.