Doğu Roma Sanatının Eşsiz Eseri"Kariye Cami"
Birçok medeniyete ev sahipliliği yapmış İstanbul'un çok kültürlü yapılarından biri"Kariye Cami".Fatih'in Edirne kapı semtinde yer alan Kariye Cami,Doğu Roma imparatorluğunun ayakta kalan nadide eserlerinden biridir.Tarihi,mimarisi,mermer işçiliği ve özellikle dünyaca ünlü freskleri ile Doğu Roma İmparatorluğunun Rönesansı olarak adlandırılan yapı,çok katmanlı yapısı ile İstanbul'un zengin tarihi ve kültürel yapısının önemli bir parçasıdır.Kültür dünyasının ve Hristiyanlık dünyasının önemli bir parçası olan Kariye'ye daha yakından bakalım.
Kariye Cami ve 6. Yüzyıla Kadar Uzanan Tarihi
Kariye 6. yüzyılda Doğu Roma İmparatoru Justiniaus tarafından şehir dışında harabe bir şapelin üstüne inşa ettirilmiştir.Yapı,o zamanlar şehrin dışında kalmasından dolayı Yunanca "şehir dışı" anlamına gelen"Chora Kilisesi" olarak biliniyordu.Zamanla Türkçeleşerek Kariye ismini alan kilise önemli dini merasimlerde saray şapeli olarak kullanılmıştır.İstanbul'un fethinden sonra zarar görmeyen yapı 58 yıl boyunca yine kilise olarak kullanılmıştır.Daha sonra bölgede ibadet edilecek mescit eksikliğinden dolayı cami olarak kullanılmıştır.Osmanlı Sadrazamı Atik Ali Paşa tarafından metruk halde bulunan ve onarılan yapıya medrese bölümü eklenmiştir,Yapı 1945 yılında müzeye dönüştürülmüştür.Yapıda 1947-1958 yılında restorasyon için gelen Amerikalı grup tarafından Osmanlıya ait eserler ve cami'ye ait tüm parçalar yapıdan çıkarmıştır.75 yıl boyunca müze ve müze deposu olarak kullanılan Kariye,2020 yılında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile tekrar cami olarak ibadete açılmıştır.4 yıl boyunca restorasyonda olan cami 2024 yılında ziyarete açılmıştır.
Kariye'nin Mimari Yapısı ve Dünyaca Ünlü Fresk ve Mozaikleri
UNESCO Dünya Mirası Listesinde olan Kariye Doğu Roma İmparatorluğunun en güzel eserlerindendir.Mozaikleri ve özellikle freskleri ile Doğu Roma İmparatorluğunun "Rönesansı" olarak anılan yapıda zamanla Osmanlı İmparatorluğu da çeşitli eklemeler yapmıştır.Dışarıdan taş ve tuğla ile sade bir görünümü olan Kariye,içerisinde zengin mozaik süslemeleri,mermer süslemeleri ve çeşitli dini tasvirlerin yapıldığı önemli freskleri ile önemli bir yapıdır.
Kariye 4 ana bölümden oluşmaktadır:
Dış Narteks:Kiliseye ilk adımın atıldığı bir karşılama alanıdır.
İç Narteks:Dış nartes'ten sonra gelen bölümdür.Rahiplerin ibadet öncesi hazırlık yaptığı yerdir.
Naos:kutsal alan olan ve ibadetlerin gerçekleştiği bölümdür.
Parekklesion:mezar nişlerinin bulunduğu şapeldir.
Kariyede Bulunan Mozaik ve Freskler.
Dış Narteks
Dış narteks kiliseye giriş bölümüdür.İç nartekse açılan ana kapının üstünde Pantokrator mozaiği yer almaktadır.
İç Narteks
İç nartesksin kuzey duvarında Hz.Meryem'in doğumundan evliliğine kadar olan olayları gösteren tasvirler yer alır.
Naos(Kutsal Alan)
Parekklesion
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder